Панфилов ауданының Жаркент қаласында орналасқан Жаркент мешіті – Қазақстандағы ең ерекше сәулет ескерткіштерінің бірі. 1887-1892 жылдары салынған бұл ғимарат өзінің бірегей құрылыс техникасымен таң қалдырады: ол бірде-бір шегесіз тұрғызылған. Бұл мешіттің құрылысы мен сәулет өнеріне тереңірек үңіліп, оның тарихи және мәдени маңыздылығына тоқталайық.
Шеберліктің шыңы
Жаркент мешітін салған қытайлық сәулетші Хон Пик ағашты шебер өңдеудің жоғары деңгейін көрсеткен. Ол күрделі құрылымдарды шегесіз біріктірудің ежелгі қытай әдістерін пайдаланған. Бұл әдістер ағаштың табиғи қасиеттерін ескеруге және ғимараттың беріктігі мен ұзақ мерзімділігін қамтамасыз етуге негізделген. Мешіттің күрделі екі ярусты шатыры, оюланған 122 ағаш бағанасы мен әшекейлі маңдайшалары – шебердің шеберлігінің айқын дәлелі. Ғимараттың биіктігі 14,5 метр, ал мұнарасының биіктігі 19 метрге жетеді.
Шығыс пен Батыстың үйлесімі
Жаркент мешітінің сәулеті шығыс және батыс құрылыс дәстүрлерінің үйлесімді синтезін көрсетеді. Мешіттің жалпы жоспары Орта Азия мешіттеріне тән, ал оның әшекейлері мен кейбір құрылымдық элементтері қытай сәулет өнерінің әсерін аңғартады. Мысалы, мешіттің қайырылған шатыры мен ашық түсті бояулары қытай архитектурасына тән. Бұл ғимарат Ұлы Жібек жолы бойындағы мәдени алмасудың жарқын көрінісі.
Мәдени мұра
Жаркент мешіті – тек діни ғимарат емес, сонымен қатар Қазақстан халқының мәдени мұрасының ажырамас бөлігі. Ол ғасырлар бойы жергілікті тұрғындар үшін рухани орталық болған және бүгінгі күні де өзінің тарихи және сәулеттік құндылығымен тартады. Мешіт 1982 жылы республикалық маңызы бар сәулет ескерткіші деп танылып, мемлекет қорғауына алынды.
Жаркент мешіті – ағаш сәулет өнерінің бірегей үлгісі. Ол шеберліктің, мәдени алмасудың және рухани мұраның символы.
